Dożywocie

Umowa o dożywocie lub umowa dożywocia (czasami też dożywocie) ? rodzaj umowy cywilnoprawnej, mocą której jedna ze stron w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywającemu dożywotnie utrzymanie. Umowa ta uregulowana została w art. 908-916 Kodeksu cywilnego.

Umowa dożywocia skutkuje przeniesieniem własności nieruchomości, dlatego musi być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Przeniesienie własności nieruchomości jednocześnie powoduje obciążenie nieruchomości prawem dożywocia.

Osobę uprawnioną na podstawie umowy o dożywocie nazywa się dożywotnikiem. Może nim być sam zbywający nieruchomości lub osoba mu bliska (np. współmałżonek). Dokładny zakres uprawnień dożywotnika zwykle określa umowa o dożywocie. W braku odmiennych ustaleń umownych nabywca powinien przyjąć zbywającego jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, a także zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający miejscowym zwyczajom

Najprościej mówiąc, umowa dożywocia polega na tym, że właściciel nieruchomości przenosi na nabywcę  własność nieruchomości, a w zamian za to nabywca zobowiązuje się do  zapewnienia dożywotniego utrzymania.
Należy pamiętać o tym, że prawo dożywocia jest prawem niezbywalnym. Jeśli prawo zostało ustanowione na rzecz kilku osób, w razie śmierci jednej z nich ulega odpowiedniemu zmniejszeniu.

Na żądanie jednej ze stron umowy sąd może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia wynikające z prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. Dotyczy to takich sytuacji, gdy między dożywotnikiem a zobowiązanym wytworzyły się złe relacje i stosunki tego rodzaju, że nie można wymagać od stron dotychczasowej umowy, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności.